Vëreni ligjëratat e drejta në këtë bisedë.
Kota: S’është puna jote.
Tana: Moj, mos je e marrë?
Kam ardhur më parë.
Kota: S’mund të rri këtu, kam të tjera punë.
(A. Z. Çajupi: “Katërmbëdhjetë vjeç dhëndër”)
PËR T’U DITUR:
Biseda e Tanës dhe e Kotes paraqesin ligjërata të drejta.
Në bisedë nuk përdoret fjalia lajmëruese.
UDHËZIME DREJTSHKRIMORE:
– Kur ligjërata e drejtë vjen pas fjalisë lajmëruese, ndahet me dy pika : , fillon me shkronjëtë madhe dhe vihet në mes thonjëzash.
Për shembull: Kah mbrëmja xhaxhai e ftoi; “Po dalim në qytet!”.
Në vend të thonjëzave mund të vihet viza në ballë të ligjëratës së drejtë.
Për shembull: Azem Bejta menjëherë propozoi: – Hajde t’ia themi një kënge!
Kur fjalia lajmëruese vjen pas ligjëratës së drejtë, fillon me shkronjë të vogël dhe ndahet me vizë.
Për shembull:
“Edhe ti qenke … ” – s’e përfundoi mendimin drejtori.
(Maksut Shehu: “Nipi i minatorit”)
USHTRIME:
Gjeni dhe tregoni ligjëratat e drejta dhe fjalitë lajmëruese në këtë tekst.
Pas disa ditësh Zana do ta kremtojë ditëlindjen. E ëma i tha një ditë:
– Do të përgatitim një festë të bukur në kopsht. Mund t’i shkruash ftesat menjëherë.
Ja çfarë u shkroi Zana shokëve e shoqeve të saj:
“Ju ftoj për festën e ditëlindjes sime. Do të gëzohem pa masë që do t’ju pres. Do të kemi muzikë, lojëra dhe gëzim të madh.”
Që të mos harrojë askënd, Zana e lexoi listën me kujdes. I mbeti vetëm t’i shkruajë edhe adresat në zarfa.
– A e ftove Lulen? – e pyeti e ëma.
– Po, edhe Lulen edhe vëllanë e saj, Agimin.
(Zh. Delaj: “Ditëlindja e Zanës”)
KONTROLLIM:
1. Me ligjëratë të drejtë paraqesim: …
2. Ligjërata e drejtë mund të vihet: … fjalisë Iajmëruese dhe … fjalisë lajrnëruese.
3. Ligjërata e drejtë futet nën … ose në ballë të saj vihet …
Përgjigjen e saktë rrethoni me laps:
a) Në bisedë (në dialog) përdoret fjalia lajmëruese.
b) Në bisedë (në dialog) nuk përdoret fjalia lajmëruese.
UDHËZIME DREJTSHQIPTIMORE:
– Pas fjalisë lajmëruese ne bëjmë një pushim të vogël, në mënyrë që të dallohet qartë ligjërata e drejtë.
– Kur shqiptojmë ligjëratën e drejtë para fjalisë lajmëruese, ne po ashtu bëjmë një pushim të shkurtër për ta dalluar ligjëratën e drejtë nga fjalia lajmëruese.
– Në bisedë (dialog) i shqiptojmë ligjëratat e drejta me pushime, në mënyrë që të dallohet secili folës.
